چرنوبیل؛ واقعا چه رخ داد؟
فاجعه‌ی چرنوبیل واقعا چه بود و چه بخش‌هایی از مینی‌سری چرنوبیل با حقیقت مطابقت داشت؟ شاهدین این فاجعه از آن روزها چه تعریف کرده‌اند؟
خطر لو رفتن داستان: محتوای این پست ممکن است داستان فیلم یا سریال را لو دهد.
اگر در این صفحه هستید احتمالا مینی‌سری چرنوبیل شبکه‌ی HBO را دیده‌اید. در غیر این صورت خطر لو رفتن داستان برای شما وجود دارد. بله! خطر لو رفتن داستان چون در این مینی‌سری واقعیت‌های تاریخی به شکل ظریفی با درام ادغام شده تا نویسنده با افزودن شخصیت‌ها و دیالوگ‌های خیالی تاثیر بیشتری از ابعاد این فاجعه‌ی واقعی بر مخاطب بگذارد. پس حتی اگر درباره‌ی فاجعه‌ی چرنوبیل اطلاع دارید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از خواندن این مطلب، سریال را ببینید! با این پیشفرض می‌دانیم بسیاری از دیالوگ‌ها و شخصیت‌ها احتمالا در واقعیت وجود ندارند، در این پست به سوالات دیگری از میزان انطباق مینی‌سری با حقیقت پاسخ داده خواهد شد. اما پیش از هر چه، نگاه اجمالی به فاجعه چرنوبیل داشته باشیم:
فاجعهٔ چرنوبیل یک حادثه‌ی هسته‌ای بود که در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ (۶ اردیبهشت ۱۳۶۵) در رآکتور هسته‌ای شماره‌ی ۴ در نیروگاه چرنوبیل که در نزدیکی شهر پریپیات و در شمال اوکراین واقع شده بود، رخ داد. فاجعه‌ی چرنوبیل، هم از لحاظ هزینه و هم از لحاظ تلفات، بدترین حادثه‌ی هسته‌ای در تاریخ محسوب می‌شود. مدخل فاجعه چرنوبیل
۱. آیا پس از انفجار، نورهای رنگی بر فراز رآکتور دیده می‌شد؟
✔ بله! شاهدین عینی مشاهده‌ی نورهای رنگی را تائید کرده‌اند. در این ویدیو Korneev، یکی از اپراتورهای رآکتور شماره‌ی ۴، این رنگ‌ها را توصیف می‌کند:
اما علت وقوع این پدیده چه بوده؟
تابش چرنکوف: این تابش اشعه‌ی الکترومغناطیسی زمانی رخ می‌دهد که یک ذره‌ی باردار (مثل الکترون) سریع‌تر از نور در همان محیط حرکت کند. نمونه‌ی واقعی از این تابش را در می‌توانید در این ویدیو از رآکتور تحقیقاتی Reed در پورتلند ایالات متحده مشاهده کنید:
تابش هوای یونیزه: این تابش فلورسنت زمانی رخ می‌دهد که انرژی تابیده شده به هوا، موجب برانگیختگی مولکول‌های نیتروژن شود. هنگامی که نیتروژن به حالت پایه‌ی خود بازمی‌گردد، انرژی دریافت شده را به صورت نور مرئی آزاد می‌کند. نوری که عموما به رنگ‌های آبی و بنفش بوده و با نام آبی الکتریکی هم شناخته می‌شود. در این ویدیو، پدیده‌ی تابش هوای یونیزه در اطراف ابر انفجار پس آزمایش هسته‌ای موسوم به عملیات Upshot-Knothhole در سایت آزمایشی نوادا قابل مشاهده است:
از میان ذرات آلفا، بتا و پوزیترون، تنها ذرات بتا قادر به طی کردن مسیر طولانی‌تر در هوا هستند و با توجه به اینکه سرعت نور در هوا تنها ۰.۰۳٪ کمتر از خلا است، برای رخ دادن تابش چرنکوف در هوا، ذرات بتا باید بیش از ۹۹.۹۷٪ سرعت نور حرکت کنند. شکافت هسته‌ای قادر به فراهم کردن این میزان از انرژی برای ذرات بتا در هوا نیست و در نتیجه تابش چرنکوف در هوا رخ نمی‌دهد. این پدیده در محیط آب رخ می‌دهد زیرا سرعت نور در آب تا ۲۵٪ کاهش می‌یابد و ذرات بتا قادر هستند این سرعت را رد کنند. با این توضیحات می‌توان نتیجه گرفت که نور مشاهده شده بر فراز رآکتور شماره ۴ چرنوبیل بر اثر تابش هوای یونیزه بوده و نه تابش چرنکوف.
۲. آیا واقعا طعم فلز حس می‌شد؟
! شاید! تششعات رادیواکتیو طعم ندارند اما ممکن است از دو طریق موجب حس طعم فلزی شوند.
ید ۱۳۱: از ید به اشکال دارویی مختلف به عنوان داروی ضد تیروئید استفاده می‌شود و یکی از عوارض شایع مصرف آن، احساس طعم فلزی در دهان است. ایزوتوپ‌های ید و سزیم، سهم مهمی از ایزوتوپ‌های ناپایدار ناشی از فاجعه‌ی چرنوبیل را تشکیل می‌دادند.
تششعات: از عوارض رادیوتراپی، تغییر حس چشایی از طریق کاهش و تغییر گیرنده‌های چشایی و تداخل در انتقال پیام چشایی است. طول عمر هر سلول چشایی انسان ۱۰ روز است و تششعات بر سلول‌هایی با طول عمر کم، اثر بیشتری می‌گذارند. نتیجه‌ی آن عارضه‌ی Dysgeusia خواهد بود که با تغییر گیرنده‌های چشایی موجب حس طعم فلزی در افراد می‌شود.
سرهنگ Grebeniouk که در روزهای اول به محل حادثه اعزام شده بود، این طعم را توصیف می‌کند:
۳. آیا تششعات در لحظه موجب سوختگی پوست می‌شوند؟
✘ نه! قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونیزه‌کننده موجب سندرم پرتوی حاد (ARS) می‌شود. یکی از تظاهرات این سندرم، آسیب پوستی ناشی از پرتو یا (CRI) است. این عوارض پوستی به دنبال مجموعه‌ای از پروسه‌های التهابی و سرکوب تکثیر سلولی ایجاد می‌شوند. زمان بروز این آسیب به عوامل مختلفی مانند دوز تابش، حساسیت به تابش و وسعت آسیب بستگی دارد. با توجه به زمینه‌ی التهابی عارضه، در شدیدترین حالت، بروز عوارضی مانند اریتم و قرمزی پوست حداقل چندین دقیقه تا چند ساعت به طول می‌انجامد. بنابرین با پذیرش این واقعیت که قربانیان فاجعه چرنوبیل نهایتا با این آسیب‌های پوستی دست و پنجه نرم کرده‌اند اما بروز آن تنها چند ثانیه پس از قرار گرفتن در معرض تششعات، محتمل به نظر نمی‌رسد.
۴. آیا تششعات رادیواکتیو مسریست؟ علت مرگ فرزند Lyudmilla Ignatenko همین بود؟
✘ نه! تششعات رادیواکتیو مسری نیست. فردی که تحت تابش رادیواکتیو قرار گرفته، از خود تششعات رادیواکتیو ساطع نمی‌کند اما امکان آلودگی رادیواکتیو وجود دارد. آلودگی رادیواکتیو زمانی رخ می‌دهد که اتم‌های رادیواکتیو به فرد یا جسم منتقل شود. آلودگی خارجی در صورتی رخ می‌دهد که مواد رادیواکتیو بر روی پوست و لباس فرد باشد و این آلودگی با حذف لباس و شستشو، رفع می‌شود. آلودگی داخلی در صورتی رخ می‌دهد که مواد رادیواکتیو تنفس و بلعیده شود و یا از طریق زخم پوستی جذب شود. این آلودگی به سادگی قابل حذف نیست. بنابر این آتش‌نشان‌ها تششعات رادیواکتیو ساطع می‌کردند نه چون تحت تابش قرار گرفته بودند، بلکه چون مواد رادیواکتیو در داخل بدنشان باقی مانده بود.
در حادثه‌ی دیگری در شهر گویانیا برزیل، دزدیدن منبع ۹۳ گرمی سزیم کلراید رادیاکتیو متعلق به دستگاه رادیوتراپی یک بیمارستان، منجر به کشته شدن ۴ نفر از جمله عوامل دزدی و خانواده‌ی آن‌ها و آلودگی رادیواکتیو نزدیک به ۱۱۲ هزار نفر در این شهر شد.
بر اساس گزارش کمیته علمی سازمان ملل متحد در خصوص تاثیرات تابش اتمی (UNSCEAR) دوز داخلی تمام بدن قربانیان اولیه فاجعه چرنوبیل (به غیر از دو قربانی با سوختگی‌های شدید)، حداکثر ۲۰۰ میلی‌سیورت بوده. بنابر گزارش وزارت انرژی ایالات متحده، این میزان از تابش برابر با میزان تابش یونیزه کننده در شهر رامسر در ایران است. تابشی که مواجه با آن کشنده به نظر نمی‌رسد.
بعلاوه مشاهداتی در این خصوص که جنین قادر به جذب تششعات به جای مادر خود باشد، وجود ندارد. Lyudmilla Ignatenko در زمان حادثه در ۶ ماهگی بارداری قرار داشت و با توجه به این واقعیت که دختر او به دلیل ایست قلبی فوت کرد و بیماری‌های قلبی مادرزادی در ۸ هفته اول بارداری رخ می‌دهند، به نظر می‌رسد که علت مرگ کودک چیزی جز تششعات رادیواکتیو باشد.
در سال ۱۹۸۷ دکتر Robert Gale پس از بررسی ۳۰۰ نوزاد تازه متولد شده در نواحی نزدیک به چرنوبیل گزارش کرد که هیچکدام پس از تولد ناهنجاری فیزیکی از خود نشان نداده‌اند.
با این وجود آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال ۱۹۸۷ پیش‌بینی کرده که پس از وقوع این حادثه، ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار نفر در شوروی و اروپا تصمیم به سقط جنین گرفتند.
۵. آیا دوره‌ی نهفتگی واقعیت دارد؟
✔ بله! دوره نهفتگی به دوره شروع بیماری تا ظهور علایم بیماری گفته می‌شود. در خصوص سندروم پرتوی حاد، این دوره می‌تواند چند ساعت تا یک ماه به طول انجامد. Nadejina که در زمان حادثه، پزشک بیمارستان شماره ۶ مسکو بود، اشاره می‌کند که در زمان ورود، بیماران در دوره‌ی نهفتگی بودند:
Leonid Toptunov که به بیمارستان شماره ۶ مسکو منتقل شده بود در نامه‌ای به مادرش می‌نویسد:
۶. ید پایدار واقعا مانع جذب ید رادیواکتیو می‌شود؟
✔ بله! در شرایط عادی، بدن تمایل به جذب ید دارد. تیروئید برای عملکرد صحیح نیاز به ید دارد. در شرایط عادی، بدن ایزوتوپ ید ۱۲۷ پایدار را جذب می‌کند اما ید قادر است به ایزوتوپ ید ۱۳۱ رادیواکتیو تبدیل شود. بدن قادر به تفکیک این دو ایزوتوپ نبوده و در صورت جذب و ذخیره‌ی ید ۱۳۱، آسیب طولانی مدت به خصوص به تیروئید، محل ذخیره‌سازی ید، وارد خواهد شد. مصرف مقادیر زیاد از ید پایدار (پتاسیم یدید) تمایل به جذب ید بیشتر را کاهش می‌دهد. تحقیقی در سال ۲۰۰۰ نشان می‌دهد که ابتلا به سرطان تیروئید در اوکراین و بلاروس افزایش یافته.
۷. آیا لباس آتش‌نشان‌ها در زیرزمین بیمارستان نگهداری شدند؟
✔ بله! لباس آتش‌نشان‌هایی که به بیمارستان پریپیات منتقل شده بودند، در زیرزمین بیمارستان نگهداری شد. این لباس‌ها هنوز هم در زیرزمین بیمارستان وجود دارند. گفته می‌شود که اخیرا زیرزمین این بیمارستان با شن پر شده.
۸. آیا Viktor Bryukhanov وضعیت چرنوبیل را عادی گزارش کرده بود؟
✔ بله! گزارش Bryukhanov پس از فروپاش شوروی در دسترس عموم قرار گرفت. او در این گزارش ذکر کرده که یک نفر در بیمارستان فوت شده و یک نفر (Khodemchuk) مفقود شده. ۳۴ نفر نیز به بیمارستان منتقل شده‌اند. میزان تششعات در ساعت ۳ صبح واقعه ۰.۰۵ رونتگن در شهر و ۳.۶ رونتگن در ساعت در محل حادثه گزارش شده. او همچنین وضعیت در شهر پریپیات را کاملا عادی گزارش کرده. در حالی که بعدها مشخص شد عمق فاجعه بسیار بیشتر از این بوده.
۹. آیا Valery Legasov واقعا در خصوص رآکتور RBMK اطلاعات داشت؟
! شاید! Legasov فیزیکدان هسته‌ای نبود. تخصص او شیمی معدنی بود. در زمان وقوع حادثه، او معاون اول موسسه انرژی اتمی Kurchatov بود و از ابتدای حادثه، نه به تنهایی بلکه همراه یک تیم از دانشمندان به چرنوبیل اعزام شد. خود Legasov بعدها اشاره کرد که علت انتخاب او، تواناییش در کنترل مواد هسته‌ای رادیواکتیو بوده.
۱۰. آیا هلیکوپتر به خاطر نزدیک شدن بیش از حد به رآکتور سقوط کرد؟
✘ نه! سقوط هلیکوپتر ارتباطی با نزدیکی به رآکتور و اثر تششعات نداشت. این هلیکوپتر بر فراز رآکتور شماره ۴ چرنوبیل حدود ۸ ماه بعد و طی ساخت سازه‌ای در اطراف نیروگاه برای کاهش آلودگی رادیواکتیو معروف به Sarcophagus، بر اثر برخورد با سیم جرثقیل سقوط کرد.
۱۱. آیا سوئد در عمومی شدن ماجرا نقش داشت؟
✔ بله! در روزهای اولیه، KGB دستور داده بود تا از انتشار عمومی اخبار فاجعه چرنوبیل جلوگیری شود.
دو روز بعد از فاجعه چرنوبیل، Cliff Robinson مهندس هسته‌ای در نیروگاه Forsmark سوئد هنگام عبور از آشکارساز اشعه باعث به صدا در آمدن زنگ هشدار شد. Robinson ماجرا را به مقامات گزارش داد و دو روز بعد شوروی به صورت عمومی وقوع فاجعه را اعلام کرد.
۱۲. آیا وقایعی که درباره‌ی تخلیهی مردم نشان داده شد، حقیقت داشت؟
✔ بله! در گزارشی از وزارت انرژی و برق در همان روز حادثه گزارش شده که آتش در ساعت ۳:۳۰ صبح خاموش شده و بنابر نظر وزارت سلامت شوروی، نیازی به تخلیه شهروندان از شهر نیست.
پس از حضور کمیته در محل حادثه و بررسی تششعات، ساعت ۱۱ شب Boris Shcherbina پیشنهاد تخلیه را به کمیته مرکزی داد.
یک روز بعد کمیته مرکزی حزب کمونیست اوکراین دستوری سری برای آمادگی برای تخلیه صادر کرد و تخلیهی شهر پریپیات ۳۶ ساعت بعد از حادثه شروع شد. صدای دستور تخلیه در سطح شهر مطابق با پیام هشدار اصلی در روز تخلیه بازسازی شده:
جهت توجه اهالی پریپیات! شورای شهر به شما اطلاع می‌دهد که به دلیل حادثه در نیروگاه چرنوبیل در شهر پریپیات، شرایط رادیواکتیو در مجاورت رو به وخامت است. مقامات و نیروهای مسلح حزب کمونیست در حال انجام اقدامات لازم برای مقابله با این وضعیت هستند. با این وجود، برای ایمنی مردم و مخصوصا کودکان، باید به طور موقت شهروندان را در نزدیکترین شهرهای استان کیف تخلیه کنیم. به همین دلایل تاریخ ۲۷ آوریل ۱۹۸۶ ساعت ۱۴ هر بلوک آپارتمانی با نظارت پلیس و مسئولان شهری می‌تواند یک اتوبوس در اختیار داشته باشد. به شدت توصیه می شود که مدارک خود، برخی از وسایل شخصی حیاتی و مقدار معینی غذا همراه خود داشته باشید. مدیران ارشد تاسیسات عمومی و صنعتی شهرستان لیست کارکنان ضروری برای اقامت در پریپیات را تعیین کرده‌اند تا این تاسیسات را در شرایط کاری مناسب حفظ کنند. تمام خانه‌ها در طول دوره تخلیه توسط پلیس محافظت می‌شود. لطفا به طور موقت از محل سکونت خود خارج شوید، لطفا مطمئن شوید که چراغ ها، وسایل برقی و آب را قطع کرده‌اید. پنجره‌ها را ببندید. لطفا در روند این تخلیه کوتاه آرامش و نظم خود را حفظ کنید.
بنابر گزارش شاهدین عینی عده‌ای از مردم، به خصوص افراد مسن‌تر، در برابر تخلیه شهر مقاومت کردند و حتی عده‌ای از عملیات تخلیه جا ماندند. در کتاب Midnight in Chernobyl گزارش شده که نیروهای گشت روزها بعد از تخلیه به طور اتفاقی به زوج مسنی برخوردند که از تخلیه جا مانده بودند و نمی‌دانستند که چه اتفاقی افتاده.
۱۳. آیا گورباچف اجازه‌ی قتل سه نفر را برای تخلیهی آب زیر رآکتور داد؟ آیا سه نفر داوطلب شدند؟
✘ نه! تخلیهی آب زیر رآکتور برای جلوگیری از انفجار به دنبال برخورد سوخت مذاب رآکتور با آب صورت گرفت. اخطار احتمال انفجار را Evgeny Velikhov، یکی از دانشمندان عضو کمیته تحقیقات داد.
او بعدها به دلیل این خدمتش مدال افتخار دریافت کرد. در زمان انجام این عملیات Ivan Silaev، معاون شورای وزیران جایگزین Boris Shcherbina شده بود. بعلاوه اطلاعاتی در این خصوص که گورباچف اجازه‌ی قتل سه نفر را داده، وجود ندارد. این سه نفر مسئول شیفت ایستگاه در زمان عملیات بودند. دستور عملیات با تلفن به آن‌ها داده شد و برای این کار داوطلب نشدند. همچنین آن‌ها لباس‌های مخصوص نپوشیده بودند و تنها ماسک اکسیژن داشتند. مسئول شیفت، Borys Baranov حدود ۲۰ سال بعد از دنیا رفت و دو نفر دیگر، Valery Bespalov و Oleksiy Ananeko هنوز زنده هستند. Ananeko در این باره می‌گوید:
شغل ما بود. اگر این کار را نمی‌کردیم، اخراجمان می‌کردند. بعد از آن چطور کار پیدا می‌کردم؟ چه کسی به جای ما این کار را انجام می‌داد؟
۱۴. آیا معدن‌کارها لخت کار می‌کردند؟
✘ نه! حدود ده هزار معدن‌کار به محل حادثه فرستاده شدند. استفاده از تهویه در داخل تونل ممکن نبود و دما به ۵۰ درجه سانتی‌گراد و میزان تششع به ۱ رونتگن در ساعت رسیده بود. Craig Mazin سازنده‌ی مینی‌سریال چرنوبیل در پادکست سریال می‌گوید:
آن‌ها داوطلبانه این کار را کردند. هوا مثل یک اجاق گرم بود و نمی‌توانستند از فن استفاده کنند چون باعث بلند شدن گرد و خاک می‌شد.
اما تمامی مشاهدات نشان می‌دهند که با وجود گرمای شدید، معدن‌کارها با لباس کار کرده‌اند. توصیف Amelkov یکی از معدن‌کارها در چرنوبیل از شرایط کار در آن زمان را در این ویدیو ببینید:
هدف از کندن تونل، جایگذاری یک سیستم خنک‌کننده در زیر رآکتور برای خنک کردن توده سوخت مذاب و جلوگیری از نفوذ آن به منابع زیرزمینی آب بود. هرگز از سیستم خنک‌کننده استفاده نشد، بلکه فضای زیر رآکتور با یک لایه از سیمان پر شد. بعدها مشخص شد که سوخت مذاب به نواحی زیرین رآکتور نفوذ نکرده و اساسا نیازی به کندن تونل‌ها نبوده.
۱۵. آیا واقعا نیروهایی برای کشتن حیوانات ارسال شدند؟
✔ بله! حدود صد هزار نیروی نظامی و چهارصد هزار نیروی غیرنظامی برای از بین بردن آلودگی به چرنوبیل ارسال شدند، این نیروها Liquidator نام داشتند. وظیفه‌ی بخشی این نیروها از بین بردن حیوانات آلوده در محل بود.
! شاید! در همان پادکست صدای Svetlana Alexievich یکی از سربازان Liquidator پخش شد که استفاده از این محافظ‌های سربی را تائید می‌کرد اما در هیچ سند و تصویر دیگری استفاده از چنین چیزی مشاهده نشده. هرچند خلبان‌های هلیکوپتر در زیر کابین و صندلی خود صفحات سربی کار گذاشته بودند و به گفته‌ی کتاب Midnight in Chernobyl شعری در این خصوص داشتند:
Yesli hochesh byt’ otsom/zakrivay yaitso svintsom
اگه می‌خوای پدر بشی/ تخمات رو با سرب بپوشون
همچنین کابین خودروها با سرب پوشانده شده بودند. توضیحات Tarakanov که در سریال و واقعیت فرماندهی این نیروها را برعهده داشت در خصوص این موضوع:
۱۷. آیا واقعا از ربات‌ها استفاده شد؟
✔ بله! روس‌ها از حدود ۶۰ روبات کنترل از راه دور استفاده کردند. یکی از این روبات‌ها، ماه‌نورد STR-1 بود که بعدها هنگام جابجایی توسط هلیکوپتر، از ارتفاع ۲۰۰ متری سقوط کرد و از کار افتاد.
روبات دیگری که استفاده شد، ربات آلمانی MF-3 معروف به Joker بود که مدت کوتاهی پس از راه‌اندازی به علت تششعات بالا از کار افتاد. در خصوص اینکه آیا واقعا شوروی اطلاعات غلطی به آلمان داده، سندی در دسترس نیست. این روبات اکنون در محل ماشین‌آلات آلوده در پریپیات نگهداری می‌شود.
۱۸. آیا واقعا از انسان برای پاکسازی سقف نیروگاه چرنوبیل استفاده شد؟
✔ بله! این افراد که وظیفه داشتند سقف نیروگاه را از تکه‌های گرافیت پاکسازی کنند، Biorobot نام داشتند. ابتدا یک افسر پزشک به محل می‌رفت و تششعات را اندازه می‌گرفت و با استفاده از آن دوز و زمان مجاز برای هر ناحیه را تعیین می‌کردند.
۱۹. آیا صحنه‌ی برافراشتن پرچم بر فراز دودکش نیروگاه واقعی بود؟
✔ بله! این کار از راه سقف رآکتور شماره سه بر فراز دودکش ۷۸ متری انجام شد. ابتدا قرار بود عملیات با کمک هلیکوپتر انجام شود اما موفقیت آمیز نبود. عملیات به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده بود تا تنها ۹ دقیقه به طول بیانجامد. در پایان از سه نفری که عملیات را با موفقیت انجام دادند، Yourtchenko، Stardoumov و Sotnikov با نوشابه پپسی تقدیر شد!
۲۰. آیا Valery Legasov در وین و دادگاه حضور داشت؟
✔ بله! Legasov نماینده شوروی در جلسه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین بود. او گزارش ۳۷۰ صفحه‌ای ارائه کرد و در آن با پذیرش مشکلات ساختاری رآکتور RBMK، مقصر اصلی فاجعه چرنوبیل را خطای نیروهای انسانی گزارش کرد.
او بعدها اعلام کرد که به نظر او مقصر اصلی، طراحی RBMK بوده اما سایرین، از جمله Anatoly Alexandrov مدیر طراحی این رآکتور با او مخالف بودند. در این زمان، مشکل رآکتور RBMK از کسی مخفی نبود. در جلسه‌ی آژانس، Lord Marshall اعلام کرد که بریتانیایی‌ها در سال ۱۹۷۷ مشکلات ساختاری رآکتور را به شوروی اخطار داده بودند که Legasov پاسخ داد از چنین اخطاری اطلاع ندارد.
✘ نه! Legasov در دادگاه مقصرین فاجعه چرنوبیل حضور نداشت.
۲۱. آیا Legasov واقعا خودکشی کرد؟
✔ بله! با وجود اینکه او در دادگاه حضور نداشت و سندی در خصوص تهدید او توسط KGB وجود ندارد، Legasov از کمبودها و مشکلات در مدیریت چرنوبیل شکایت داشت. ادعا شده که بعدها وعده‌ی دادن مدال افتخار Hero of Socialist Labour به او لغو شد. همچنین به دستور گورباچف ترفیع تمامی کارمندان موسسه Kurchatov از جمله Legasov ممنوع شد. اما انگیزه‌ی خودکشی او دقیقا مشخص نیست. Legasov در ۱۹۸۷ هم سعی کرده بود با اوردوز داروی خواب‌آور خودکشی کند. پس از هر دو خودکشی، هیچ یادداشتی به جا نگذاشت. بعد از خودکشی او، ۵ نوار کاست از توضیحاتش درباره‌ی فاجعه چرنوبیل پخش شد، هرچند نحوه‌ی پخش آن مشخص نیست و صدای پایانی آن در سریال چرنوبیل با واقعیت متفاوت است.
۲۲. آیا پل مرگ حقیقت دارد؟
✘ نه! Olekiy Breus از مهندسین رآکتور شماره ۴ در این خصوص می‌گوید:
شب انفجار مردم خوابیده بودند و صبح اخبار را شنیدند. من جایی نشنیدم که مردم شب جایی برای دیدن آتش جمع شده باشند. در بیمارستان دوچرخه سواری را دیدم که صبح از روی پل منظره را تماشا کرده بود و فقط عوارض خفیفی از ARS از خود نشان داده بود.
Adam Higginbotham نویسنده‌ی کتاب Midnight in Chernobyl نیز گفته که سال‌ها بعد با این فرد گفتگو کرده و در سلامت به سر می‌برد.
۲۳. آیا کشته‌های فاجعه چرنوبیل واقعا ۴۰۰۰ تا ۹۳۰۰۰ نفر پیش‌بینی شده؟
✔ بله! سازمان بهداشت جهانی در گزارشی پیش‌بینی کرده که تا ۴۰۰۰ نفر به دلیل تششعات فاجعه چرنوبیل خواهند مرد.
اما سازمان غیردولتی Greenpeace در گزارش دیگری این آمار را رد کرده و کشته‌های احتمالی را تا صد هزار نفر پیش‌بینی کرده. کمیته علمی سازمان ملل متحد گزارش کرده که بیش از ۶۰۰۰ نفر به دلیل این حادثه به سرطان تیروئید مبتلا شده‌اند، موسسه‌ی Adams Atomic Engines این گزارش‌ها را اغراق آمیز تلقی می‌کند. آمار دقیق‌تری از افرادی که بر اثر این حادثه تا این لحظه کشته شده‌اند وجود ندارد.
در مقابل مقاله‌ی دیگری در Nature بیان می‌کند که انرژی هسته‌ای با جایگزینی سوخت‌های فسیلی از مرگ ۱.۸۴ میلیون نفر جلوگیری کرده که این رقم ۳۷۰ برابر افرادیست که بر اثر مسمومیت با تششعات در ۴۰ سال اخیر کشته شده‌اند.
۲۴. کدام شخصیت‌های نمایش یافته در سریال چرنوبیل در واقعیت کشته شدند؟
Valery Ilyich Khodemchuk
اپراتور ارشد پمپ رآکتور شماره ۴
۲۶ آوریل، مرگ بر اثر انفجار
جسد او هرگز یافت نشد
Aleksandr Fyodorovich Akimov
مدیر شیفت رآکتور شماره ۴
۱۰ می، بر اثر ARS و سوختگی شدید
دریافت دوز کشنده هنگامی که سعی داشت جریان آب را به رآکتور برقرار کند.
Vladimir Ivanovych Tishchura
آتش‌نشان ارشد، واحد ششم شبه‌نظامی پریپیات
۱۰ می، بر اثر ARS
گروهبان واحد Kibenok، در حال مبارزه با آتش در سالن مرکزی
Viktor Mykolayovych Kibenok
سرنگهبان، واحد ششم شبه‌نظامی پریپیات
۱۱ می، بر اثر ARS
ستوان، رهبر واحد دوم، در حال مبارزه با آتش در سالن مرکزی
Vladimir Pavlovych Pravik
سرنگهبان، تیپ دوم شبهه‌نظامی نیروگاه چرنوبیل
۱۱ می، بر اثر ARS
ستوان، رهبر گروه اول در سقف رآکتور. گفته می‌شود که رنگ چشم او بر اثر تششعات از قهوه‌ای به آبی تغییر یافت.
Vasily Ivanovych Ignatenko
فرمانده گروه، واحد ششم شبه‌نظامی پریپیات
۱۳ می، بر اثر ARS
گروهبان ارشد، گروه اول در سقف رآکتور
Aleksandr Gennadiyevych Kudryavtsev
مهندس کنترل رآکتور
۱۴ می، بر اثر ARS
در لحظه‌ی انفجار در اتاق کنترل بود. در تلاش برای پایین آوردن میله‌های کنترل و نگاه به هسته‌ی رآکتور
Leonid Fedorovych Toptunov
مهندس ارشد کنترل رآکتور
۱۴ می، بر اثر ARS
در لحظه‌ی انفجار در اتاق کنترل بود. در تلاش برای راه‌اندازی جریان آب
Nikolai Ivanovych Titenok
آتش‌نشان، واحد ششم شبه‌نظامی پریپیات
۱۶ می، بر اثر سوختگی شدید
گروهبان ارشد واحد Kibenok، در حال مبارزه با آتش در سالن مرکزی، سقف و هسته رآکتور
Viktor Vasilyevich Proskuryakov
مهندس کنترل رآکتور
۱۷ می، بر اثر ARS
در لحظه انفجار در اتاق کنترل بود. در تلاش برای پایین آوردن میله‌های کنترل و نگاه به هسته‌ی رآکتور
Viktor Mykhaylovych Degtyarenko
اپراتور رآکتور
۱۹ می، بر اثر ARS
در لحظه انفجار نزدیک پمپ‌ها بود. صورت او بر اثر بخار شدید سوخت.
Anatoly Andreyevich Sitnikov
فیزیکدان، معاون مهندس عملیات
۳۰ می، بر اثر ARS
دریافت حدود ۱۵۰۰ رونتگن از ناحیه سر هنگامی که به دستور Nikolai Fomin از سقف واحد C به رآکتور نگاه کرد.
Valery Ivanovich Perevozchenko
سرکارگر رآکتور
۱۳ ژوئن، بر اثر ARS
در تلاش برای یافتن Khodemchuk و پایین آوردن میله‌های کنترل و نگاه به هسته‌ی رآکتور
ممکن است بخش‌های از سریال در این لیست خالی باشد. آیا صحنه‌ای هست که بخواهید درباره آن صحبت کنید؟ چیزی که باعث شد به واقعیت آن شک کنید؟ اگر قسمتی از سریال وجود دارد که در مورد آن کنجکاو هستید یا اگر فکر می کنید واقعا اتفاق نیفتاده است، بیایید در مورد آن صحبت کنیم!